Na terenie Polski znajduje się wiele nieużytków przemysłowych, które zostały zniszczone przez obiekty postindustrialne. Kiedyś funkcjonowało wiele zakładów przemysłowych, w tym kopalń i huty. Jest szansa na poprawę stanu środowiska, w tym celu stosuje się szereg zabiegów poprawiających m.in. rekultywacja i rewaloryzacja środowiska.
Rekultywacja to proces przywracający dawnym terenom zdegradowanym wartości użytkowych lub przyrodniczych. Które czynniki decydują o kierunku rekultywacji?
Kierunki i czynniki rekultywacji.
Czynniki, które decydują o wyborze kierunku rekultywacji to przyrodnicze, społeczno-gospodarcze, techniczno-ekonomiczne. Na początku ważne są czynniki charakteryzujące dotychczasowy sposób wykorzystania obszaru i funkcję jaką pełnił wcześniej dany obszar. Jeżeli jest możliwe odtworzenie dawnych walorów danego obiektu, to w planie zagospodarowania będzie to uwzględnione. Drugie to czynniki techniczno-ekonomiczne, które określają ewentualne koszty, korzyści i techniczne możliwości realizacji wybranego kierunku. Do czynników przyrodniczych zaliczamy położenie geograficzne, warunki klimatyczne, otoczenie, warunki hydrologiczne i glebowe, natomiast do czynników społeczno-gospodarczych należą przyszły sposób wykorzystania terenu, struktura agrarna, stopień uzbrojenia terenu, ludność i zatrudnienie.
Wybór kierunku rekultywacji zależny jest też od kilku elementów m.in. ukształtowania pionowego, pokrycia roślinnością, rodzaju gruntów sąsiednich i powierzchnia obszaru zdewastowanego, stosunków wodnych oraz składu granulometrycznego rekultywowanego gruntu.
Wyróżniamy 6 głównych kierunków rekultywacji: rolniczy, leśny, rybacki, infrastrukturowy, rekreacyjny, melioracyjny. Najpopularniejsze są rekreacyjne, rolnicze oraz infrastrukturowe.
Etapy rekultywacji.
Rekultywacja dzieli się na trzy etapy: przygotowawcza, podstawowa i szczegółowa. Pierwszy etap obejmuje wszystkie czynności związane z rozpoznaniem terenu oraz sporządzenie odpowiednich dokumentacji, w tym wniosku o wydanie decyzji o kierunku rekultywacji. We wniosku powinien być określony cel i wszystkie podstawowe parametry obiektu podlegającego rekultywacji. Na tej podstawie inwestorzy i administracja oceniają czy jest realna szansa, aby przystosować teren do wyznaczonego kierunku użytkowania. Jeżeli będą zbyt ogólne założenia, to pojawią się konflikty pomiędzy inwestorem, administracją, a społecznością lokalną.
Druga faza obejmuje czynności związane z formowaniem obiektu i nadanie mu odpowiedniego kształtu, natomiast dopiero faza szczegółowa obejmuje wszystkie zabiegi związane z ostatecznym uporządkowaniem terenu.
Rola roślinności w rekultywacji.
Ważną rolę w procesie tworzenia nowego siedliska odgrywa roślinność. Bez roślinności nie jest możliwa zmiana martwego gruntu w ożywiony, jakim jest powstająca gleba. Najważniejszą rolą jest odtworzenie gleby, czyli funkcje glebotwórcze i przeciwerozyjne (ochronne). Gatunki o funkcjach przeciwerozyjnych po ustąpieniu zjawiska erozji są zastępywane innymi gatunkami dostosowanymi do nowych warunków.
Roślinność pełni także funkcje gospodarczą i biocenotyczną oraz ozdobną. Pierwszorzędnym celem wprowadzanej roślinności jest zainicjowanie procesów glebotwórczych, natomiast drugorzędnym ukształtowanie drzewostanu. Flora stwarza dogodne warunki do bytowania dla zwierząt, które występuje na terenach zrekultywowanych.
Korzyści wynikające z rekultywacji.
Pośród korzyści z procesów rekultywacji to przede wszystkim aspekt przyrodniczy oraz społeczny, w tym zamienione hałdy na tereny zielone, drzewa, lasy i łąki sprzyjają lepszemu wizerunkowi okolicy. Oprócz tego nowe obiekty pełnią funkcje rekreacyjne. Korzyści jest dużo dużo więcej. Większość supermarketów powstała na dawnych terenach przemysłowych, a więc plusem jest też zwiększenie zatrudnienia. Jedynym minusem są zawsze koszty, ale samorządy pozyskują już środki na ten cel z funduszy unijnych.
Przykłady obiektów zrekultywowanych jest mnóstwo, ale ja wymienię kilka tych, które znajdują się na terenie województwa śląskiego.
- Galeria Sfera w Bielsko-Białej
- Silesia City Center, Katowice (dawniej Kopalnia Kleofas)
- Sosnowiecki Park Naukowo-Technologiczny (dawniej budynki kopalni Niwka-Modrzejów)
- Pogoria I, III, Dąbrowa Górnicza, Pogoria IV, Kuźnica Warężyńska
- Hubertus III – Mysłowice, Paprocany – Tychy.
Mocno rozwinęłaś bloga. Jestem pod wrażeniem tego jak idziesz do przodu.
Dziękuję :*